- Κυθνιακά
- Σειρά αιματηρών γεγονότων που διαδραματίστηκαν στην Κύθνο τον Μάρτιο του 1862. Ξεκίνησαν όταν ο υπολοχαγός Ν. Λεωτσάκος, μέλος της φρουράς της γειτονικής Σύρου, στασίασε εναντίον του οθωνικού καθεστώτος. Τέθηκε επικεφαλής πολλών στασιαστών (στρατιωτικών και πολιτών) και πήγε στην Κύθνο, με σκοπό να απελευθερώσει τους εκεί εξορισμένους πολυάριθμους αντίπαλους του καθεστώτος. Η κυβέρνηση ειδοποιήθηκε για τη στάση και έστειλε εναντίον τους έναν λόχο, που επιβιβάστηκε στο πολεμικό πλοίο Αμαλία. Οι οθωνικοί στρατιώτες κατέπλευσαν την 1η Μαρτίου στην Κύθνο και αποβιβάστηκαν στον όρμο της Αγίας Ειρήνης. Ακολούθησε πολύωρη μάχη ανάμεσα στους κυβερνητικούς και στους στασιαστές, κατά τη διάρκεια της οποίας σκοτώθηκαν τρεις νέοι γνωστών οικογενειών της εποχής, οι Μωραϊτίνης, Σκαρβέλης και Λεωτσάκος. Η μάχη έληξε με νίκη των κυβερνητικών, οι οποίοι διέπραξαν πολλές βιαιοπραγίες και έπιασαν πολλούς αιχμαλώτους προτού εγκαταλείψουν το νησί. Ο θάνατος των τριών νέων συγκλόνισε τότε το πανελλήνιο και υποδαύλισε εντονότερα το αναπτυσσόμενο τότε αντιοθωνικό κίνημα, γεγονός που οδήγησε στην εκθρόνιση του Όθωνα έπειτα από λίγους μήνες.
Dictionary of Greek. 2013.